Scroll Top
ΠΑΙΔΙΚΟ ΕΚΖΕΜΑ - ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ
Η Ατοπική Δερματίτιδα κατέχει την πρωταρχική θέση στην εξέλιξη της «ατοπικής πορείας», δηλαδή της σειράς με την οποία εμφανίζονται τα διάφορα αλλεργικά νοσήματα στην ζωή ενός ανθρώπου. Σ’ αυτήν την «ατοπική πορεία», ταυτόχρονα ή ακολούθως εμφανίζεται  η τροφική αλλεργία σε κάποιο τροφικό αλλεργιογόνο (γάλα, αβγό, σιτηρά, ξηρούς καρπούς, ψάρι, κ.α.). Ακολουθεί η αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα. Στην Ατοπική Δερματίτιδα η κατασκευή του δέρματος είναι «ελαττωματική», με αποτέλεσμα την καταστροφή του φυσιολογικού φραγμού του δέρματος και την εύκολη διείσδυση των αλλεργιογόνων, ερεθιστικών, τοξικών και λοιμωδών παραγόντων στο εσωτερικό του σώματος. Μ’ αυτό τον τρόπο ευνοείται η ευαισθητοποίηση στις προαναφερόμενες ουσίες και η εκδήλωση αλλεργίας, η οποία μπορεί να εκφράζεται ως τροφική αλλεργία, αλλεργία του γαστρεντερικού ή του αναπνευστικού συστήματος (αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα). Αίτια Ατοπικής Δερματίτιδας
  • Γενετική Προδιάθεση (εμφάνιση σε εξ’ αίματος συγγενείς, γονείς, αδέλφια)
  • Ατοπία (Αλλεργικό Υπόστρωμα) (ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, άσθμα)
  • Δερματική ξηρότητα, που οφείλεται :
    • σε διαταραχή της κατασκευής της κερατίνης στιβάδας του δέρματος –επιφανειακή στιβάδα – λόγω της ελαττωματικής φιλαγκρίνης, της ουσίας που συνδέει τα κερατινοκύτταρα,
    •  και  στην ευπάθεια των κερατινοκυττάρων σε μηχανικό ερεθισμό, π.χ. τριβή , μπουσούλημα,  σφιχτά, μάλλινα και συνθετικά ρούχα.
Εκλυτικοί Παράγοντες
  • Αλλεργιογόνα (ακάρεα, γύρεις, τροφές, ζώα)
  • Λοιμώξεις
  • Οδοντοφυΐα
  • Καιρικές συνθήκες (ξηρό κρύο, μεταβολές θερμοκρασίας)
  • Συναισθηματική φόρτισηστρες
  • Ορμονικές διαταραχές
  • Εφίδρωση
  • Χλώριο (πισίνες, καθαριστικό), απορρυπαντικά, χημικά, αρώματα.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ Η διάγνωση της νόσου στηρίζεται στην κλινική εικόνα, το ιστορικό κλινικής συσχέτισης των εκλυτικών παραγόντων και το θετικό ατομικό ή/και οικογενειακό ατοπικό ιστορικό. Τα κριτήρια των Hanifin και Rajka βοηθούν στη διάγνωση (πίνακας 1).Το ισχυρότερο χαρακτηριστικό είναι ο κνησμός. Η κλινική εξέταση ανάλογα με τη φάση της νόσου αποκαλύπτει ύποπτες δερματικές βλάβες και σημεία ατοπίας. Η ύπαρξη εξιδρωματικών ή ανοιχτών ερυθηματωδών βλαβών υποδηλώνει βακτηριακή επιμόλυνση. Επιμόλυνση από το μύκητα  P. ovale θεωρείται ύποπτη όταν οι δερματικές βλάβες εντοπίζονται στο κεφάλι ή/και στον τράχηλο. Στα παιδιά με επιμένον ή σοβαρό έκζεμα πρέπει να γίνεται αλλεργιολογικός έλεγχος. Είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε Αλλεργιολόγο για διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση της πάθησης. Στα μικρότερα παιδιά υπάρχει συχνά συσχέτιση με τροφική αλλεργία, χωρίς να αποκλείονται λοιπές ευαισθητοποιήσεις με κλινική σημασία. Στα μεγαλύτερα παιδιά και στους εφήβους υπάρχει μεγαλύτερη συσχέτιση με αεροαλλεργιογόνα, χωρίς να αποκλείονται σημαίνουσες τροφικές αλλεργίες. Ο Αλλεργιολόγος θα σας δώσει σαφείς απαντήσεις στα προαναφερόμενα θέματα, αφού επιτελέσει τον απαραίτητο έλεγχο με ειδικές αιματολογικές εξετάσεις  και δερματικά τεστ (SPT & APT). ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΤΟΠΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ Α. Κύρια χαρακτηριστικά  (πρέπει να έχει τουλάχιστον 3):
  • Κνησμός
  • Τυπική μορφολογία και κατανομή των δερματικών βλαβών
  • Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό ατοπίας
  • Χρόνια πορεία με υποτροπές
Β. Δευτερεύοντα χαρακτηριστικά  (πρέπει να έχει τουλάχιστον 3):
  1. Ξηρότητα δέρματος
  2. Λευκάζουσα πιτυρίαση
  3. Κνησμός με τον ιδρώτα
  4. Ιχθύωση, γραμμοειδείς παλάμες (αύξηση αυλακώσεων παλαμών), τριχοειδής κεράτωση
  5. Θετικές δερματικές δοκιμασίες νυγμού σε αλλεργιογόνα
  6. Αυξημένα επίπεδα ολικής IgE ορού
  7. Έναρξη της νόσου σε βρεφική ηλικία
  8. Τάση για ανάπτυξη δερματικών λοιμώξεων (ιδιαίτερα από χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο )
  9. Διαταραχή της κυτταρικής ανοσίας
  10. Τάση για ανάπτυξη μη ειδικής δερματίτιδας στα άκρα
  11. Έκζεμα θηλής του μαστού
  12. Συγχειλίτιδα
  13. Υποτροπιάζουσα επιπεφυκίτιδα
  14. Σκοτεινή χροιά των κογχών ή και πτυχές Dennie-Morgan (εγκάρσια πτύχωση στο δέρμα των βλεφάρων )
  15. Κερατόκωνος
  16. Πρόσθιος υποκαψικός καταρράκτης
  17.  Ωχρότητα , ερύθημα προσώπου
  18. Δυσανεξία στα μάλλινα υφάσματα
  19. Περιθυλακιώδης επίταση
  20. Υπερευαισθησία σε τροφές
  21. Λευκός δερμογραφισμός
   Κριτήρια Hanifin & Rajka ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΞΑΡΣΗΣ Η θεραπεία των εξάρσεων βασίζεται ουσιαστικά στην όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή κορτιζονούχων τοπικών σκευασμάτων (αλοιφές ή κρέμες/ ανάλογα τη μορφή της δερμ. βλάβης), ώστε να αποφευχθεί η επέκταση της βλάβης. Όταν υπάρχει ελλιπής ή λανθασμένη πληροφόρηση για τη σημασία και τη διάρκεια ασφαλούς χρήσης της κορτιζόνης, γεννιέται φόβος στην ιδέα χρήσης της,  με αποτέλεσμα η νόσος να μην ελέγχεται, να υποτροπιάζει συνεχώς, να παρουσιάζει επιπλοκές και να επιμένει δυσχεραίνοντας την ποιότητα ζωής όλων των μελών της οικογένειας. Ενημερωθείτε σωστά από τον Αλλεργιολόγο σας για τη θεραπεία της έξαρσης: όσο περισσότερο καθυστερείτε την εφαρμογή των κορτιζονούχων σκευασμάτων τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το χρονικό διάστημα υποχρεωτικής χρήσης τους για έλεγχο της φλεγμονής! Σε σοβαρές και εκτεταμένες εξάρσεις είναι αναγκαία η χορήγηση κορτιζόνης από το στόμα. Τα αντισταμινικά (κυρίως τα 1ης γενιάς)βοηθούν στη μερική ανακούφιση του κνησμού.  Οι τοπικοί αναστολείς της καλσινευρίνης είναι αντιφλεγμονώδεις παράγοντες που χρησιμοποιούνται σε συγκεκριμένο στάδιο  νόσου, αποτρέποντας την επανεμφάνισης της έξαρσης. Αν υπάρχει επιμόλυνση των δερματικών βλαβών από μικρόβια (κυρίως σταφυλόκοκκο), ιούς (κυρίως ιός του απλού έρπητα) ή μύκητες,  τότε χορηγούνται αντίστοιχα  αντιμικροβιακά, αντιικά ή αντιμυκητιασιακά φάρμακα τοπικά ή από το στόμα, ανάλογα με τη θέση και την έκταση της μόλυνσης.  Φυσικά, στις περιόδους έξαρσης εφαρμόζεται κανονικά και η καθημερινή, ενυδατική φροντίδα και το μπάνιο ακολουθεί τους ειδικούς κανόνες έντονης ενυδάτωσης. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Η θεραπεία συντήρησης είναι στην πραγματικότητα η καθημερινή ενυδατική φροντίδα του δέρματος του παιδιού με εφαρμογή ενυδατικού παράγοντα (κρέμα, αλοιφή, γαλάκτωμα, baume: ανάλογα με τη θέση και το βαθμό της επιθυμητής ενυδάτωσης) x 2 φορές/ ημερησίως, αλλά και μετά το μπάνιο. Το μπάνιο γίνεται 1 φορά την ημέρα το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι μπορεί να γίνει και 2 φορές. Η διάρκειά του πρέπει να είναι 10-15 λεπτά, με χρήση ειδικού ενυδατικού αφρόλουτρου και ελαίου και αποφυγή σφουγγαριού ή οποιουδήποτε αξεσουάρ μπάνιου προκαλεί τριβή του δέρματος. Μετά το μπάνιο χρήση ειδικού ελαίου ή/και άμεση εφαρμογή των ενυδατικών παραγόντων. Σε επιλεγμένα περιστατικά, στα οποία υπάρχει άμεση συσχέτιση της έξαρσης με την έκθεση σε συγκεκριμένα τροφικά αλλεργιογόνα, συνιστάται η αποφυγή αυτών των τροφών. Αν αποδειχθεί συσχέτιση των εξάρσεων της νόσου με την έκθεση σε συγκεκριμένα αεροαλλεργιογόνα συνιστάται η ειδική ανοσοθεραπεία (αντιαλλεργικά εμβόλια). Τα τελευταία χρόνια, γίνονται μελέτες για την αποτελεσματικότητα της δράσης των μονοκλωνικών αντισωμάτων anti-IgE στα σοβαρά περιστατικά, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

ΧΡΉΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΈΣ

  • Αποφύγετε χημικές ερεθιστικές ουσίες, όπως μαλακτικά και λευκαντικά ρούχων, απορρυπαντικά σε σκόνη και ισχυρά καθαριστικά σπιτιού.
  • Το πλύσιμο των ρούχων να γίνεται με υγρό απορρυπαντικό.
  • Στο πλυντήριο να χρησιμοποιείτε πρόγραμμα με διπλό ξέβγαλμα.
  • Τα υφάσματα που έρχονται σε άμεση επαφή με το δέρμα να είναι βαμβακερά ή μεταξωτά.
  • Τα μάλλινα και συνθετικά υφάσματα (σε ρούχα ή κλινοσκεπάσματα) να αποφεύγονται, λόγω της ερεθιστικής τους δράσης.
  • Επιτρέπεται το καθημερινό μπάνιο του παιδιού (1 ή 2 φορές/ημερησίως), αρκεί να διαρκεί 10-15 λεπτά, να χρησιμοποιείτε ειδικά αφρόλουτρα- γαλακτώματα  και ελαιώδη σκευάσματα (bain) χωρίς σαπούνι  για την Ατοπική Δερματίτιδα και να αποφεύγετε το σφουγγάρι.
  • Η θερμοκρασία του νερού να είναι 30-35°C και όχι 37°C, γιατί το πολύ ζεστό νερό ευνοεί τον κνησμό.
  • Το παιδί να σκουπίζεται ταμποναριστά, αποφεύγοντας την τριβή με πετσέτα ή μπουρνούζι.
  • Μην αμελείτε τη σχολαστική περιποίηση του δέρματος με τα ειδικά ενυδατικά προϊόντα, σε καθημερινή βάση και την αντιφλεγμονώδη θεραπεία όταν υπάρχει έξαρση. Με αυτές τις απλές δράσεις μειώνετε σημαντικά την πιθανότητα να αναπτυχθεί στο μέλλον αναπνευστική ή τροφική αλλεργία στο παιδί σας!
  • Εφαρμόζετε τα ενυδατικά μαλακτικά σκευάσματα (γαλάκτωμα, κρέμα, αλοιφή) σε όλο το σώμα, κάνοντας απαλό μασάζ, αφού πρώτα τα έχετε θερμάνει ανάμεσα στα χέρια σας.  Επιμείνετε στις πτυχές! Μην τρίβετε το δέρμα.
  • Αν το έκζεμα του παιδιού σας επιμένει ή είναι έντονο, ή/και αν υπάρχουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό (βλεννοαιματηρές κενώσεις, έμετοι, διάρροιες, δυσκοιλιότητα, κοιλιακά άλγη), ή/και αν υπάρχουν διαταραχές ανάπτυξης ή αν οι συνηθισμένες θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές θα πρέπει να γίνει αλλεργιολογικός έλεγχος από  Αλλεργιολόγο.
  • Φροντίστε το περιβάλλον του παιδιού να φέρει μειωμένο φορτίο αεροαλλεργιογόνων (π.χ. σκόνη, τρίχωμα ζώων, μούχλα, κ.α.), ώστε να μειωθεί η πιθανότητα ευαισθητοποίησης σ’ αυτά. Μην ξεχνάτε πως η Ατοπική Δερματίτιδα είναι μια έκφραση της ατοπίας και πολύ συχνά προηγείται της εμφάνισης Αλλεργικής Ρινίτιδας/ Επιπεφυκίτιδας και Άσθματος.
  • Τις ηλιόλουστες ημέρες πρέπει να χρησιμοποιείτε αντιηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας και φυσικά (ορυκτά) φίλτρα.
  • Η χρήση ιαματικών νερών έχει ευεργετικά αποτελέσματα τόσο στην έξαρση όσο και στη συντηρητική φάση, παρατείνει το χρονικό διάστημα ύφεσης του εκζέματος και μειώνει την κατανάλωση των τοπικών κορτικοστεροειδών.
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.