Skip to main content Scroll Top
ΩΡΙΩΝΟΣ 3-7, κέντρο Χαλκίδας
+30 2221 028941
vourga.kal@gmail.com
Κλείσε Ραντεβού
LTP συΝΔΡΟΜΟ
LTP ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Το LTP σύνδρομο (από τα αρχικά αγγλικά Lipid Transfer Protein syndrome) είναι μία τροφική αλλεργία, που οφείλεται στις πρωτεΐνες μεταφοράς λιπιδίων (LTPs), οι οποίες βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα φυτικής προέλευσης (φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, δημητριακά κ.ά). Πρόκειται για μια ομάδα από δομικά παρόμοιες πρωτεΐνες,  οι οποίες είναι εξαιρετικά ανθεκτικές στη θερμοκρασία και την πέψη.

Στις μεσογειακές χώρες το LTP σύνδρομο είναι ένα από τα συχνότερα αίτια αναφυλαξίας.

Χαρακτηριστικά

  • Αντιδράσεις ανεξάρτητες από την επεξεργασία των τροφών: Οι LTPs είναι ανθεκτικές στο μαγείρεμα και την πέψη, επομένως μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις ανεξάρτητα αν το τρόφιμο είναι ωμό, μαγειρεμένο, επεξεργασμένο ή αποξηραμένο.
  • Οι LTP συγκεντρώνονται κυρίως στη φλούδα, τα κουκούτσια και τους σπόρους των φυτικών τροφών. Μερικοί ασθενείς είναι ασφαλείς όταν αφαιρούν τη φλούδα ή τους σπόρους από ένα τρόφιμο (όχι, όμως, όλοι οι ασθενείς).
  • Η ύπαρξη συμπαραγόντων παίζει σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση ή επιδείνωση των αντιδράσεων, όπως:
    • η άσκηση
    • η κατανάλωση αλκοόλ
    • η παρουσία λοίμωξης (ιογενούς, μικροβιακής, κ.α.)
    • η αύξηση της θερμοκρασίας, πυρετός, δέκατα
    • η λήψη ασπιρίνης/μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
    • η έμμηνος ρύση σε γυναίκες
    • η λήψη μεγάλης ποσότητας τροφής με άδειο στομάχι
    • στρες, άγχος, πίεση
    • Τα συμπτώματα του συνδρόμου προκαλούνται μετά την κατανάλωση τροφών που περιέχουν πρωτεΐνες LTP.  Ποικίλουν σε σοβαρότητα, από ήπιες τοπικές στην στοματική κοιλότητα, μέχρι σοβαρές αντιδράσεις αναφυλακτικού (αλλεργικού) σοκ.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι:

  • Ήπια (ως μεμονωμένα, όχι 2 μαζί ή περισσότερα): φαγούρα ή τσούξιμο στο στόμα (στοματοφαρυγγικό σύνδρομο), πρήξιμο χειλέων, σταφυλής, δερματικά εξανθήματα, δακρύρροια, ρινική καταρροή, βήχας
  • Μέτρια έως σοβαρή: γαστρεντερικά (ναυτία, έμετος), δύο ή περισσότερα από τα αναφερόμενα ως ήπια.
  • Στιςμεσογειακές χώρες—και ειδικά σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία—αποτελεί συχνά αίτιο αναφυλαξίας ή ακόμα αναφυλαξίας που εξαρτάται από άσκηση (συνδυασμός άσκησης με κατανάλωση τροφής).
 

Διάγνωση:

Ιστορικό & κλινικά στοιχεία: Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό των επεισοδίων, την καταγραφή των συμπτωμάτων μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών και τους  πιθανούς συμπαράγοντες.

Υποχρεωτικός ο αλλεργιολογικός έλεγχος για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό του συνδρόμου με αλλεργικά δερματικά τεστ και ειδικές εξετάσεις αίματος. Η Μοριακή Αλλεργιολογία έχει συμβάλει σημαντικά στην ακριβή διάγνωση.

Διαχείριση και Αντιμετώπιση:

Ειδική θεραπευτική αντιμετώπιση για το LTP σύνδρομο, δυστυχώς, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα.

Συνιστάται:

  • Αποφυγή μόνο των υπεύθυνων τροφών:Δεν χρειάζεται γενικευμένη αποφυγή όλων των τροφίμων με LTP. Είναι σημαντικό να αποφεύγονται μόνο όσα έχουν ήδη προκαλέσει συμπτώματα.
  • Αποφυγή φλούδας – περιοχή πυρήνα και απόρων: Σε μερικούς ασθενείς μπορεί να αποφεύγεται η φλούδα ή ο πυρήνας (π.χ. φρούτων) για να μειωθεί η LTP έκθεση.
  • Διαχείριση συμπαραγόντων:Αποφυγή άσκησης, αλκοόλ ή NSAIDs κοντά στην ώρα λήψης υπεύθυνου τροφίμου.  Θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν όλοι οι συμπαράγοντες, για την αποφυγή έκλυσης αντιδράσεων.
  • Αντιμετώπιση αναφυλαξίας: Σε σοβαρές αντιδράσεις, η αυτοένεση με αδρεναλίνη (epinephrine auto-injector) είναι απαραίτητη. Ζητήστε από τον Αλλεργιολόγο σας το Σχέδιο Δράσης Αναφυλαξίας.
  • Πιθανή ανοσοθεραπεία: Υπάρχουν ενδείξεις ότι η LTP ανοσοθεραπεία έχει δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα σε μελέτες στην Ισπανία και την Πορτογαλία.
 

Συχνά υπεύθυνα τρόφιμα:

Τα πιο κοινά φυτικά τρόφιμα που περιέχουν LTP και συχνά προκαλούν αντιδράσεις περιλαμβάνουν:

  • Ροδώδη φρούτα: ροδάκινο, νεκταρίνι, δαμάσκηνο, μήλο, κεράσι, βερύκοκο, κεράσι, κυδώνι, αχλάδι, κ.α.
  • Ξηρούς καρπούς δέντρων: καρύδι, αμύγδαλο, φουντούκι, κάστανο.
  • Λαχανικά: σέλινο, μαϊντανός, καρότο, κρεμμύδι, σπαράγγι, μαρούλι, λάχανο, μπρόκολο, πιπεριά, λαχανάκια Βρυξελλών.
  • Όσπρια: αράπικο φυστίκι, φακές, σόγια, ρεβίθι, αρακάς, φασόλι.
  • Δημητριακά: βρώμη, σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, σίκαλη, ρύζι.
  • Άλλες φυτικές πηγές: σταφύλι, τομάτα, φράουλα, ρόδι, σύκο, ακτινίδιο, ανανάς, σκόρδο, μπύρα, λυκίσκος, κακάο, βότανα & αρωματικά φυτά (θυμάρι, μέντα, βασιλικός)

Στην Αγγλία και τη Βρετανία, συχνά ενοχοποιούνται τα: φιστίκια, φουντούκια, αμύγδαλα, καρύδια, μήλα, αποξηραμένα φρούτα, ντομάτες και εμπορικά προϊόντα που τα περιέχουν.

 

Κύριες ομάδες τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε LTP

  1. Φρούτα (κυρίως Ροδόανθη/Ροδώδη)

Ροδάκινο (Pru p 3) — το πιο γνωστό αλλεργιογόνο LTP, κυρίως στη φλούδα.

Νεκταρίνι, βερίκοκο, δαμάσκηνο, κεράσι.

Μήλο, αχλάδι, κυδώνι.

  1. Ξηροί καρποί & σπόροι

Φουντούκι, καρύδι, αμύγδαλο, κάστανο, φιστίκι.

Ηλιόσπορος, κολοκυθόσπορος, κουκούτσια ροδάκινου/βερικοκιού.

  1. Λαχανικά

Λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο.

Μαρούλι, μαϊντανός, σέλινο, καρότο, τομάτα, πιπεριά.

  1. Όσπρια

Φακή, ρεβίθι, φασόλι, αρακάς, σόγια.

  1. Δημητριακά

Σιτάρι (Tri a 14), κριθάρι, καλαμπόκι, ρύζι.

  1. Άλλα φυτικά τρόφιμα

Σταφύλι, φράουλα, ρόδι.

  1. Βότανα και αρωματικά φυτά (μέντα, βασιλικός, θυμάρι).
  2. Κακάο, λυκίσκος.
 

Χρήσιμες συμβουλές :

  • Οι LTP είναι θερμοανθεκτικές → το μαγείρεμα δεν τις καταστρέφει.
  • Η φλούδα συχνά έχει περισσότερη LTP από τη σάρκα· μερικοί ασθενείς μπορούν να καταναλώνουν αποφλοιωμένα φρούτα – ΟΧΙ, όμως, όλοι οι ασθενείς.
  • Η ευαισθησία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλα τα παραπάνω τρόφιμα θα προκαλέσουν αντίδραση — συνήθως τα προβλήματα περιορίζονται σε 2-3 κύρια «ένοχα» τρόφιμα.
  • SOS!!! Συμπαράγοντες (π.χ. άσκηση, αλκοόλ, λήψη NSAIDs) μπορεί να μετατρέψουν μια ήπια αντίδραση σε σοβαρή.
Τρόφιμο (κοινή ονομασία)Αλλεργιογόνο LTP (επιστημονική ονομασία)Οικογένεια φυτούΣημείο με υψηλότερη LTP
Ροδάκινο Pru p 3RosaceaeΦλούδα
ΝεκταρίνιPru p 3RosaceaeΦλούδα
ΒερίκοκοPru ar 3RosaceaeΦλούδα, κουκούτσι
ΔαμάσκηνοPru d 3RosaceaeΦλούδα
ΚεράσιPru av 3RosaceaeΦλούδα
ΜήλοMal d 3RosaceaeΦλούδα
ΑχλάδιPyr c 3RosaceaeΦλούδα
ΚυδώνιCyd p 3RosaceaeΦλούδα
ΣταφύλιVit v 1VitaceaeΦλούδα, κουκούτσι
ΦράουλαFra a 3RosaceaeΦλούδα
ΡόδιPun g 1LythraceaeΦλούδα
ΤομάταSola l 3SolanaceaeΦλούδα
ΠιπεριάCap a 3SolanaceaeΦλούδα
ΚαρότοDau c 3ApiaceaeΕξωτερικό φλοιό
ΣέλινοApi g 2ApiaceaeΦλούδα
ΜαρούλιLac s 1AsteraceaeΕξωτερικά φύλλα
ΦουντούκιCor a 8BetulaceaeΦλούδα καρπού
ΚαρύδιJug r 3JuglandaceaeΦλούδα καρπού
ΑμύγδαλοPru du 3RosaceaeΦλούδα
ΚάστανοCas s 8FagaceaeΦλούδα
ΗλιόσποροςHel a 3AsteraceaeΚέλυφος
ΣιτάριTri a 14PoaceaeΣπόρος
ΚριθάριHor v 14PoaceaeΣπόρος
ΚαλαμπόκιZea m 14PoaceaeΣπόρος
ΡύζιOry s 14PoaceaeΣπόρος
ΣόγιαGly m 4FabaceaeΣπόρος
ΡεβίθιCic a LTPFabaceaeΣπόρος
ΦακήLen c LTPFabaceaeΣπόρος
ΦασόλιPha v LTPFabaceaeΣπόρος
ΚακάοThe o LTPMalvaceaeΣπόρος

 

Συμπέρασμα

  • Οι LTP πρωτεΐνες είναι κοινές σε πολλά φυτά, αλλά δεν σημαίνει ότι όλα αυτά τα τρόφιμα θα προκαλέσουν αντίδραση σε κάθε άτομο με LTP σύνδρομο.
  • Συνήθως η διάγνωση και η προσωπική «λίστα αποφυγής» βασίζεται σε δοκιμασμένη κλινική αντίδραση και όχι μόνο σε τεστ.
  • Το ξεφλούδισμα μπορεί να μειώσει το φορτίο LTP, αλλά όχι πάντα (π.χ. σπόροι, ξηροί καρποί, δημητριακά).

Εκτίμηση σχετικού κινδύνου (κλίμακα 1-5, όπου 5=πιο συχνό αλλεργιογόνο).

 

Συγκεκριμένα παραδείγματα LTP-πλούσιων τροφών:

 Φρούτα (υψηλή συγκέντρωση LTP στη φλούδα)

    • Ροδάκινο (Pru p 3) — «πρωταθλητής» LTP, ιδιαίτερα επικίνδυνο σε Ελλάδα/Μεσόγειο.
    • Νεκταρίνι, βερίκοκο, δαμάσκηνο, κεράσι (παρόμοιες LTP με το ροδάκινο).
    • Μήλο (Mal d 3), αχλάδι (Pyr c 3), κυδώνι (Cyd p 3).
    • Σταφύλι (Vit v 1) — κυρίως η φλούδα και τα κουκούτσια.
    • Φράουλα (Fra a 3), ρόδι (Pun g 1).

Ξηροί καρποί & σπόροι

    • Φουντούκι (Cor a 8), καρύδι (Jug r 3), αμύγδαλο (Pru du 3), κάστανο (Cas s 8).
    • Ηλιόσπορος (Hel a 3), κολοκυθόσπορος.

Λαχανικά

    • Τομάτα (Sola l 3), πιπεριά (Cap a 3).
    • Καρότο (Dau c 3), σέλινο (Api g 2).

Όσπρια

    • Σόγια (Gly m 4), φακή, ρεβίθι, φασόλι.

Δημητριακά

    • Σιτάρι (Tri a 14), κριθάρι, καλαμπόκι, ρύζι.

Στρατηγικές διατροφικής διαχείρισης:

Στόχος:

    • Αποφυγή μόνο των προσωπικάεπικίνδυνων LTP τροφών
    • μείωση του κινδύνου αντίδρασης από συμπαράγοντες.

Α. Εντοπισμός «ένοχων» τροφών

      • Κρατάτε ημερολόγιο τροφών & συμπτωμάτων (καταγραφή ώρας, τροφίμου, τρόπου μαγειρέματος, δραστηριότητας πριν και μετά την κατανάλωση της υπεύθυνης τροφής).
      • Συνεργασία με Αλλεργιολόγο για μοριακή διάγνωση CRD (Component-Resolved Diagnostics — π.χ. Pru p 3, Mal d 3, Tri a 14).

Β. Μείωση έκθεσης

      • Ξεφλούδισμα φρούτων/λαχανικών (π.χ. ροδάκινα, μήλα, ντομάτες).
      • Αποφυγή σπόρων και κουκουτσιών (π.χ. σταφύλι με κουκούτσι, καλοκαιρινά φρούτα).
      • Για ξηρούς καρπούς → προσοχή ακόμα και σε ίχνη (cross-contamination).

Γ. Διαχείριση συμπαραγόντων

Οι LTP αντιδράσεις μπορεί να πυροδοτηθούν ή να ενταθούν από:

      • Άσκηση μέσα σε 2–4 ώρες από την κατανάλωση του τροφίμου (πριν ή/και μετά).
      • Αλκοόλ κοντά στο γεύμα.
      • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ. ιβουπροφαίνη, ασπιρίνη).
      • Έντονο στρες 
      • Πυρετός
      • Λοίμωξη

Η στρατηγική είναι να αποφεύγεις αυτούς τους παράγοντες 2-4 ώρες πριν & μετά την κατανάλωση τροφών που έχουν LTP.

Δ. Έκτακτη δράση

      • Αν υπάρχει ιστορικό αναφυλαξίας → έχεις πάντα μαζί σου τα φάρμακα αντιμετώπισης αλλεργικού σοκ : αυτοενιέμενη αδρεναλίνη (Anapen, Jext, ή ισοδύναμη), εισπνοές, κορτιζόνη, αντισταμινικά (ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑΣ !!!)
      • Ενημέρωσε οικογένεια, φίλους και συναδέλφους πώς να βοηθήσουν σε περίπτωση αντίδρασης.
      • Φορέστε ιατρική ταυτότητα (bracelet/κάρτα) σε εμφανές σημείο.

Ε. Προσαρμοσμένη διατροφή

      • Μην κόβεις προληπτικά όλα τα LTP τρόφιμα — μόνο όσα προκαλούν συμπτώματα.
      • Χρησιμοποίησε εναλλακτικές πηγές θρεπτικών στοιχείων (π.χ. αν κόψεις το ροδάκινο, μπορείς να καλύψεις βιταμίνη C από πορτοκάλι) – Συμβουλέψου ανάλογα Διαιτολόγο – Διατροφολόγο Εφαρμοσμένης Διατροφής.

Πρακτικός οδηγός στην κουζίνα και στο σούπερ μάρκετ –  Πίνακας με ζώνες επικινδυνότητας “ασφαλές/με προσοχή/αποφυγή” ειδικά για LTP.

Ζώνη επικινδυνότητας

Τρόφιμα

Ασφαλής

Πορτοκάλι, μανταρίνι, λεμόνι, μπανάνα, ακτινίδιο, πεπόνι, καρπούζι, αγκινάρα, αγγούρι, κολοκυθάκι

Με προσοχή

Μήλο, αχλάδι, φράουλα, σταφύλι, πιπεριά, ντομάτα, σέλινο, καρότο, φακές, φασόλια, ρεβύθια, σόγια

Αποφυγής

Ροδάκινο, νεκταρίνι, βερίκοκο, δαμάσκηνο, κεράσι, κυδώνι, καρύδι, φουντούκι, αμύγδαλο, κάστανο

 

Κατευθυντήριες γραμμές διατροφής:

Α. Εξατομικευμένη αποφυγή

Δεν χρειάζεται να αποκλείσετε όλα τα LTP τρόφιμα από τη διατροφή σας — μόνο εκείνα που σας προκαλούν συμπτώματα. Η ευαισθησία είναι έντονα ατομική.

Β. Προσοχή σε φρούτα με φλούδα ή κουκούτσι

Αν έχετε αντιδράσει σε κάποιο φυτικό τρόφιμο πριν, είναι πιθανό να αντιδράσετε ξανά σε συγγενικά τρόφιμα. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικός/ή με φρούτα και καρπούς της ίδιας οικογένειας (π.χ. Rosaceae—ροδάκινα, βερίκοκα, κεράσια).

Γ. Ενημέρωση για τους συν-παράγοντες

Αποφύγετε το ποτό, την άσκηση ή τη χρήση ΜΣΑΦ εντός 2–4 ωρών πριν και μετά από τη λήψη φυτικών τροφών που πιθανώς σας ευαισθητοποιούν.

Δ. Φύλαξη φαρμάκων έκτακτης ανάγκης (ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑΣ)

Αν υπάρχει πιθανότητα σοβαρής αντίδρασης, φροντίστε να έχετε πάντα μαζί σας:

      • Αδρεναλίνη σε αυτόματη ένεση (Anapen, Jext, Fastjext, Epipen, κ.α.)
      • Αντιισταμινικά
      • Κορτιζόνη
      • Αν έχετε άσθμα, το εισπνεόμενό σας.

Ε. Συζήτηση με Αλλεργιολόγο

Ο Αλλεργιολόγος μπορεί να βοηθήσει:

      • με διαγνωστικές δοκιμασίες (π.χ. skin prick, specific IgE, molecular allergy, food challenges)
      • με δημιουργία εξατομικευμένου διατροφικού και επείγοντος πλάνου.

ΣΤ. Συμπλήρωση διατροφικού ημερολογίου

Κρατήστε ημερολόγιο με τις τροφές που καταναλώσατε, πιθανούς συμπαράγοντες και τυχόν συμπτώματα. Αυτό θα διευκολύνει σημαντικά σε ανάλυση και συμβουλευτική από Αλλεργιολόγο

Πρακτικός οδηγός στην κουζίνα και στο σούπερ μάρκετ –  Πίνακας με ζώνες επικινδυνότητας “ασφαλές/με προσοχή/αποφυγή” ειδικά για LTP.

Ζώνη επικινδυνότητας

Τρόφιμα

Ασφαλής

Πορτοκάλι, μανταρίνι, λεμόνι, μπανάνα, ακτινίδιο, πεπόνι, καρπούζι, αγκινάρα, αγγούρι, κολοκυθάκι

Με προσοχή

Μήλο, αχλάδι, φράουλα, σταφύλι, πιπεριά, ντομάτα, σέλινο, καρότο, φακές, φασόλια, ρεβύθια, σόγια

Αποφυγής

Ροδάκινο, νεκταρίνι, βερίκοκο, δαμάσκηνο, κεράσι, κυδώνι, καρύδι, φουντούκι, αμύγδαλο, κάστανο

 

Συνοπτικός πίνακας:

Κατηγορία

Οδηγίες

Τρόφιμα προς προσοχή

Ροδώδη φρούτα, ξηροί καρποί, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά, άλλοι φυτικοί σπόροι

Μορφή τροφής

Προσοχή και σε ωμές και σε επεξεργασμένες μορφές

Συμπαράγοντες

Απέφυγε άσκηση, αλκοόλ, NSAIDs, στρες κοντά στη λήψη τροφής

Τι να έχεις πάντα μαζί

Αδρεναλίνη (AAI), αντισταμινικά, εισπνεόμενα εάν έχεις άσθμα, κορτιζόνη

Διαχείριση με Αλλεργιολόγο

ΔΙΑΓΝΩΣΗ, εξατομικευμένο πλάνο διατροφής & αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης

Ημερολόγιο τροφών και συμπτωμάτων

Βοηθά στην κατανόηση και διαχείριση του συνδρόμου

 

Συμπέρασμα:

Ο καλύτερος τρόπος για να ζείτε με σύνδρομο LTP είναι μέσα από μια εξατομικευμένη, προσεκτική διατροφή συνδυασμένη με σωστή διαχείριση συμπαραγόντων και επαρκή φροντίδα έκτακτης ανάγκης. Η συνεργασία με Αλλεργιολόγο είναι κρίσιμη, και η διατροφική στρατηγική πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στην εξατομικευμένη ευαισθησία και ιστορικό.

 

Πρακτικός, καθημερινός οδηγός LTP:

  1. Λίστα τροφών σε τρεις κατηγορίες
    • Υψηλού κινδύνου(συχνά ενοχοποιημένες)
    • Μέτριου κινδύνου(λιγότερο συχνές, αλλά πιθανές)
    • Ασφαλείς / χωρίς γνωστή LTP περιεκτικότητα
      (με χώρο να σημειώνετε προσωπικές αντιδράσεις)
  2. Ημερολόγιο τροφών & συμπτωμάτων
    • Ημερομηνία
    • Τι φάγατε (και σε ποια μορφή: ωμό, βρασμένο, με φλούδα/χωρίς)
    • Συμπαράγοντες (αλκοόλ, άσκηση, φάρμακα, στρες)
    • Συμπτώματα & ένταση
  3. Πλάνο έκτακτης ανάγκης (Σχέδιο Δράσης Αναφυλαξίας)
    • Ακριβή βήματα, αν νιώσετε συμπτώματα
    • Επείγοντα τηλέφωνα
    • Θυμηθείτε να έχετε μαζί σας τα φάρμακα σας!
  4. Συμβουλές για έξω(εστιατόρια, ταξίδια, κοινωνικές εκδηλώσεις)
 
 

Πρακτικός οδηγός με συμβουλές για LTP-αλλεργία όταν είστε έξω:

Στα εστιατόρια

    • Ενημερώστε από την αρχή τον σερβιτόρο ή τον υπεύθυνο για την αλλεργία σας και ζητήστε να σημειωθεί στην παραγγελία.
    • Αποφύγετε “κρυφά” συστατικά: σάλτσες, μαρινάδες, dressings και γλυκά – συχνά περιέχουν LTP-τροφές.
    • Προσέχετε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση (π.χ. ίδιο μαχαίρι για κοπή ψωμιού με καρύδια και σαλάτες).
    • Προτιμήστε απλά πιάτα με λίγα υλικά, ιδανικά βραστά ή ψητά, χωρίς σάλτσες.
    • Εάν υπάρχει αμφιβολία για υλικό, πείτε “όχι” ευγενικά — καλύτερα ασφαλής παρά με αντίδραση.

Στα ταξίδια

    • Πάρε μαζί σου έτοιμο “allergy card” στα ελληνικά και σε ξένες γλώσσες που εξηγεί την αλλεργία σου.
    • Έχε πάντα το φαρμακευτικό σου κιτ (αντιισταμινικά, αδρεναλίνη, κτλ.) σε εύκολα προσβάσιμο σημείο.
    • Στα αεροπλάνα, ζήτα ειδικό γεύμα εκ των προτέρων και πάρε δικό σου ασφαλές σνακ.
    • Επίλεξε καταλύματα με κουζίνα για να μπορείς να μαγειρεύεις δικά σου γεύματα.
    • Μάθε πώς λέγονται οι επικίνδυνες τροφές στη γλώσσα της χώρας που επισκέπτεσαι.

Σε κοινωνικές εκδηλώσεις

    • Φάε κάτι ασφαλές πριν πας για να μη χρειαστεί να πεινάσεις και να ρισκάρεις.
    • Αν είναι δυνατόν, πάρε το δικό σου φαγητό ή ενημέρωσε τον οικοδεσπότη εκ των προτέρων.
    • Απόφυγε μπουφέδες με κοινά σερβίτσια (υψηλός κίνδυνος επιμόλυνσης).
    • Βρες “ασφαλές ποτό” — και πρόσεξε cocktails που μπορεί να περιέχουν φρούτα υψηλού κινδύνου.
    • Έχε μαζί σου κάποιον που ξέρει για την αλλεργία σου και πώς να σε βοηθήσει σε περίπτωση αντίδρασης. 
Our website uses cookies from third party services to improve your browsing experience. Read more about this and how you can control cookies by clicking "Privacy Preferences".
Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.
Privacy Policy
You have read and agreed to our privacy policy
Required